لک روی دندان و درمان آن؛ انواع لک دندان، دلایل ایجاد آن و جلوگیری از لکه
لک روی دندان از شایع ترین مشکلاتی است که برای دندان ها پیش می آید. هر نوع تغییر رنگ بر روی دندان را لک شدن دندان می نامند. لکه های که بر روی دندان ایجاد می شوند دارای نوع های متفاوتی هستند. این لکه ها ممکن است در ابتدا وجود داشته باشند یا بعد ها به وجود آمده باشند.
علاوه بر این دلایل و موارد بسیاری هستند که این لکه ها را به وجود می آورند. همچنین درمان های زیادی نیز برای رفع آن ها وجود دارد. در ادامه این مقاله تمامی موارد نام برده شده به طور کامل توضیح داده شده است.
فهرست موضوعات این مطلب
لک روی دندان نشانه چیست؟
لک روی دندان تاثیر بسیار بدی بر روی لبخند و ظاهر افراد دارد. لبخند زیبا و دندان های مرتب نقش بسیار مهمی در زیبایی صورت دارند. معمولا در اولین برخورد لبخند بیشتر از هر چیزی توجه را به خود جلب می کند. ظاهر زیبای دندان تاثیر بسیار زیادی بر ایجاد ارتباط علی الخصوص ارتباط اولیه افراد دارد.
دندان های تمیز و سفید نشان دهنده بهداشت و پاکیزگی افراد می باشد. اما افرادی وجود دارند که با رعایت نکات بهداشتی نیز بر روی دندان های خود لک دارند. رعایت نکردن بهداشت تنها یکی از مواردی است که موجب لک بر روی دندان می شود. دندان ها بر اثر مارد گوناگون و علت های مختلفی لک می شوند. این لک ها بر اساس نوع و عمقی که دارند بر طرف و درمان می شوند.
انواع لک بر روی دندان
دندان پزشکان لک روی دندان را به سه دسته تقسیم بندی کرده اند. این سه دسته شامل موارد زیر می باشد.
لک های عمیق
لک های عمیق دندان بر روی لایه داخلی دندان به وجود می آیند. هنگام به وجود آمدن این لکه ها عاج دندان رنگی تیره به خود می گیرد. این نوع لکه را لکه های داخلی دندان نیز می نامند. زیرا در آن قسمت داخلی و ساختار عاج دندان دچار لکه می شود.
لک های پیری
زمانی که سن افراد افزایش پیدا می کند لایه ی عاج دندان با گذشت زمان تغییر رنگ می دهد و تیره می شود. لکه های پیری در دو نوع سطحی و عمیق ایجاد می شوند. عمیق این لکه ها به جنس دندان های فرد بستگی دارد.
علاوه بر این زمان که سن فرد بالاتر می رود مینای دندان نیز نازک تر خواهد شد. هر چه مینای دندان نازک تر باشد لک ها زود تر و عمیق تر ایجاد می شوند. لکه هایی که به دلیل پیری بر روی دندان ایجاد می شوند معمولا زرد رنگ هستند.
لک های سطحی
این نوع لکه همان طور که از نامش پیداست بر روی سطح دندان ایجاد می شود. لک های سطحی بر روی مینای دندان ظاهر می شوند. این لک ها علاوه بر تخریب ظاهر دندان می توانند موجب پوسیدگی، شکستگی و لب پر شدن دندان شوند.
دلیل ایجاد لک روی دندان
دلایل بسیاری برای ایجاد لک روی دندان وجود دارد. به طور کلی شایع ترین و تاثیر گذار ترین دلایل به وجود آمدن لک ها موارد زیر می باشند.
نوشیدنی ها و غذاها
بسیاری از مواد غذایی و نوشیدنی ها دارای رنگ مصنوعی هستند. خوراکی های که رنگ تیره دارند اغلب دارای ماده ای شیمیایی به نام کروموژن می باشند. به عنوان نمونه می توان نوشابه را نام برد. نوشابه های مشکی اغلب این ماده را دارند و یکی از نوشیدنی هایی هستند که بر روی رنگ دندان بسیار تاثیر گذار می باشند.
افرادی که در کنار وردن این موارد به بهداشت دندان خود اهمیت نمی دهند بعد از مدتی دچار لک بر روی دندان های خود می شوند. در طول زمان این لک ها اگر برطرف نشوند به لک های عمیق و ماندگار تبدیل می شوند. چایی ها و انواع قهوه از تاثیر گذار ترین مواد بر روی رنگ دندان هستند.
نیکوتین و تنباکو
بر روی مینای دندان ذرات و نقاط میکروسکوپی وجود دارد. نیکوتین و تنباکو نیز دارای ذرات بسیار ریزی هستند که به این نقاط کوچک در مینای دندان می چسبند. در صورتی که فرد به طور مرتب از این مواد استفاده کند لکه هایی قهوه ای بر روی دندان او ایجاد می شود. لکه های که از این طریق ایجاد می شود معمولا تیره تر هستند و بسیار سخت تر از بین می روند.
تارتار
تعداد بسیار زیادی باکتری در دهان وجود دارند که همراه با بزاق با ذرات غذا مخلوط می شوند. این مخلوط لایه ای بسیار چسبناک و شفاف به نام پلاک را ایجاد می کند. افراد می توانند با استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان پلاک را کنترل کنند و تاثیرات آن را کاهش دهند.
اما زمانی که این بهداشت به طور منظم انجام نشود پلاک ها ضخیم تر و سخت تر شده و به تارتار تبدیل می شوند. تارتار بعد از گذشت مدتی بر روی دندان به صورت لک های تیره قابل مشاهده می باشد. عواملی مانند سیگار، تغییرات هورمونی، دارو ها و پوسیدگی دندان تاثیر تارتار را سرعت می بخشند.
افزایش سن
لایه زیرین مینای دندان دارای رنگی زرد مانند می باشد. علاوه بر این لایه زیرین رنگ پذیری بسیار بالایی دارد. با کهولت سن لایه ی مینای دندان نازک تر شده در مواردی نیز از بین می رود. زمانی که مینای دندان از بین برود این لایه عاج زرد مانند نمایان می شود. در صورت نبود مینا این لایه تیره تر می شود و لک هایی بر روی آن ایجاد خواهد شد.
مصرف دارو
داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها، تتراسایکلین و مواردی مانند آن باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند. این دارو ها اغلب رنگ دندان را تیره کرده و باعث ایجاد لکه های قهوه ای بر روی آن می شوند. معمولا این مورد در کودکان شایع تر می باشد. علاوه بر این کودکان به دلیل مصرف شربت آهن اغلب دارای دندان های تیره می باشند.
فلوئوروزیس
مصرف بیش از اندازه فلوراید علی الخصوص در کودکان باعث ایجاد لکه بر روی مینای دندان می شود. این تغییر رنگ دندان در ابتدا به صورت رگه های سفید و خاکستری بر روی دندان نمایان می شود. در صورت ادامه دار بودن به لکه های تیره تر تبدیل می شود. همچنین علائم وجود فلوئوروزیس مانند پوسیدگی دندان می باشد.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان اغلب به دلیل رعایت نکردن نکات بهداشتی به وجود می آید. لازم است افراد به صورت منظم از مسواک، نخ دندان و دهان شویه استفاده کنند. در صورت عدم استفاده از این موارد دندان ها پوسیده می شوند. پوسیدگی دندان یکی از موارد ایجاد لک بر روی دندان ها می باشد.
آسیب دندان
زمانی که دندان ها لب پر شوند یا بشکنند در قسمت شکستگی مینای دندان از بین می رود. در این سمت مواد غذایی و باکتری ها تجمع می یابند و موجب ایجاد لک می شوند.
انواع رنگ لک روی دندان
لک روی دندان در رنگ های مختلفی ظاهر می گردد. هر یک از این لک ها در اثر موارد متفاوتی ایجاد می شوند. در موارد زیر رنگ لکه ها و عوامل ایجاد آن توضیح داده شده است.
لکه های زرد مایل به قهوه ای
اصلی ترین دلیل به وجود آمدن این لکه ها نوشیدنی هایی مانند چایی، نوشابه و قهوه می باشد. استفاده از این موارد در طولانی مدت موجب به ایجاد لک های قهوه ای و زرد بر روی دندان می شود.
لکه های سبز
این نوع لکه ها کمتر از سایر موارد وجود دارند اما افرادی هستند که از وجود آن ها رنج می برند. این لکه ها اغلب در میان کودکان شایع هستند. وجود قارچ ها و باکتری های دارای فلورسنت موجب ایجاد لکه های سبز بر روی دندان می شوند.
لکه های سیاه
لکه های سیاه رنگ اغلب سطحی و در لایه خارجی دندان ایجاد می شوند. این لکه ها معمولا به صورت خط هایی در قسمت جلویی دندان ظاهر می شوند. استفاده از مکمل های آهن دار و دهانشویه هایی که کلرهگزیدین دارند باعث به وجود آمدن این لکه ها می شود.
لکه های سفید
اگر افراد بیش از اندازه از فلوراید استفاده کنند دندان هایشان لک های به رنگ سفید به خود می گیرد. این لکه ها در قسمت داخلی دندان به وجود می آیند.
جلوگیری از ایجاد لک روی دندان
با رعایت مواردی بسیار ساده افراد می توانند از ایجاد لک روی دندان خود جلوگیری کنند. با ایجاد تغییراتی بسیار ساده در سبک و روش زندگی می توان دندان های مرتب، زیبا و بدون لک داشت. افرادی که عادت به خوردن نوشیدنی هایی مانند قهوه دارند لازم است برای جلوگیری از این مشکل مصرف خود را کم کنند.
همچنین بعد از نوشیدن این موارد حتما دندان های خود را بشویند. مواردی مانند سیگار و قلیان که موجب خراب شدن دندان ها می شوند بهتر است ترک شوند. افراد باید روزانه از مسواک، نخ دندان و دهان شویه استفاده کنند. علاوه بر این موارد لازم است که دندان ها هر شش ماه یک بار توسط دندان پزشک معاینه شود.
درمان لک روی دندان با روش بلیچینگ
بلیچیک یکی از روش هایی است که برای درمان لک روی دندان به کار می رود. این روش با استفاده از مواد ویژه ای انجام می شود. این روش درمان اغلب در کلینیک ها و توسط دندانپزشک انجام می شود. دندان پزشکان برای انجام این کار از مواد شیمیایی مخصوصی که دارای غلظت زیادی است استفاده می کنند.
در این روش دندان های لک شده به طور کامل به این مواد آغشته می شود. سپس به دندان ها یک مواد اکسید کننده نیز اضافه می شود. در ادامه دندانپزشک، دندان ها را در معرض لیزر یا نوری بسیار شدید قرار می دهد. این کار سه تا چهار جلسه بسته به نوع دندان و لک های آن انجام می شود. بهتر است برای انجام این کار از دندان پزشکی حرفه ای و کاربلد کمک گرفته شود. زیرا ممکن است مواد شیمیایی استفاده شده به لثه ها آسیب برساند.
از بین بردن لک روی دندان با استفاده از سفید کردن دندان مرده
این تکنیک رفع لک روی دندان را بلیچینگ از داخل دندان نیز می نامند. از این روش برای سفید کردن دندان مرده همراه با عصب کشی انجام می شود. برای این کار ترکیباتی که منجر به سفید شدن دندان می شوند برا زمان کوتاهی درون دندان تیره شده قرار می گیرند. واکنش های شیمیایی ناشی از این مواد موجب از بین رفتن تیرگی و سفید کردن دندان می شود.
روکش لمینت یا کامپوزیت برای رفع لک روی دندان
در مواردی لک روی دندان به حدی سخت و عمیق شده است که نمی توان آن را رفع نمود. در این دندان ها معمولا روکش های مانند لمینت و کامپوزیت پیشنهاد داده می شود. این روکش ها معمولا متناسب با دندان ساخته می شوند و تمامی عیب و ایراد های ظاهری دندان را می پوشانند.
دندانپزشک روکش ها را قبل از استفاده می سازد. سپس لایه روی دندان را تراش می دهد. در نهایت روکش ها را بر روی دندان نصب می کند. این روش محبوب ترین درمان برای لک های دندان می باشد. زیرا علاوه بر رنگ عیب های جزئی دندان را نیز پوشش می دهد.
اجرای باندینگ برای رفع لک روی دندان
از دیگر موارد درمان لک روی دندان می توان به باندیگ اشاره نمود. باندیک روشی برای سفید کردن دندان می باشد. در این روش موادی همرنگ با رنگ دندان طبیعی بر روی دندان اعمال می شود. با استفاده از نور یا لیزر باعث پیوند میان دندان و این مواد می شود. باندینگ توانایی پوشاندن لکه ها و رنگ بد دندان را دارد.
جرمگیری و پالیش برای رفع لک روی دندان
جرم ها یکی از مهم ترین دلایل ایجاد لک روی دندان می باشند. جرم ها زمانی که بر روی دندان قرار می گیرند در ابتدا سفید رنگ هستند. جرم های سفید رنگ بعد ها و در مرور زمان و در عدم رعایت نکات بهداشتی به رنگ زرد یا قهوه ای در می آیند.
این جرم ها را می توان با یک روش ساده و اصولی به نام جرمگیری از بین برد. جرمگیری در اکثر دندان پزشکی ها و کلینیک های دندان انجام می شود. این کار حتما باید توسط پزشک و با استفاده از مواد و دستگاه های مناسب انجام شود.
کلام پایانی
در زمان حاضر افراد اهمیت ویژه ای برای ظاهر خود قائل هستند. یکی از مهم ترین نکات در ظاهر افراد لبخند و دندان های زیبا می باشد. وجود لک بر روی دندان از موارد بسیار ناراحت کننده می باشد. در قدم اول افراد باید دلیل به وجود آمدن این لکه ها را بدانند و با رعایت های لازم احتمال به وجود آمدن آن ها را پایین بیاورند.
در نهایت اخاصی که به این مشکل مبتلا هستند می توانند از روش های درمانی مناسب برای رفع آن استفاده کنند. هر یک از روش های نام برده شده مزایا و معایبی دارند. برای انتخاب روش مناسب بهتر است با دندان پزشک مشورت شود.