دلیل نفخ معده و راه دمان با طب سنتی

دلیل نفخ معده و راه دمان با طب سنتی

تند غذا خوردن باعث نفخ شکم می شود

با عوامل نفخ شکم آشنا شوید
“قسم می‌خورم که امروز صبح شلوارم اینقدر تنگ نبود.” همه ما این جمله را یک یا چندبار گفته‌ایم. چون نفخ، یکی از متداول‌ترین و البته بارزترین بیماری‌های شکمی است. پیش از این‌که خوردن لوبیا پخته را برای همیشه ترک کنید بهتراست بدانید نفخ که چیزی جز هوا و گاز اضافی به دام افتاده در دستگاه گوارش نیست، بیشتر به نحوه خوردن مربوط می‌شود تا خودِ آن چیزی که می‌خورید.

شش چیز کوچکی که تاثیری بزرگ و شگفت‌انگیز روی دورکمرتان دارند:
عاشق آدامس جویدن هستید
اگر در شکم‌تان احساس نفخ می‌کنید، احتمالا زمان آن است که مصرف آدامس های نعنایی را محدود کنید. خیلی از افراد آدامس می‌جوند تا بین وعده‌های غذایی چیزی نخورند، اما وقتی شما آدامس می‌جوید، ناخودآگاه کمی هوا می‌بلعید. این هوای اضافی می‌تواند باعث شود در روده‌های‌تان احساس تورم و بادکنکی داشته باشید. حتی آدامس‌های بدون قند هم عموما حاوی سوربیتول هستند، خود سوربیتول می‌تواند موجب بسیاری از بیماری‌های شکمی شود که نفخ یکی از آنهاست.

خیلی تند غذا میخورید
و در اینجا دلیلی دیگر برای اندیشمندانه خوردن! گوارش از دهان شروع می‌شود، نه از معده. با هر جویدن، نه تنها هر لقمه را به تکه‌های کوچکتر و له شده‌تری تبدیل می‌کنید که هضم‌شان راحت‌تر است بلکه این غذا با بزاق و آنزیم‌های خاصی هم ترکیب می‌شود که روی هضم غذا تاثیر می‌گذارد. زمانی‌که غذا را سریعا فرومی‌برید، تا حدود زیادی این فرایند را ازدست می‌دهید، یعنی معده شما مجبور است برای گوارش غذا، بیشترکار کند و به نفخ منجر می‌شود. ضمنا وقتی تندتند می‌خورید، هوا را هم می‌بلعید. آرام بخورید و به‌خوبی بجوید.

عاشق نوشیدن با نی هستید
ممکن است یک نی رنگارنگ، اسموتی صبح‌تان را برای اینستاگرام زیباتر کند، اما به نفع بدن‌تان نیست. با هرجرعه از نی، هوا پیش از خود نوشیدنی بالا می آید. حتی بطری‌های آب چندبارمصرفی که نی‌دار هستند هم مشکلاتی ایجاد می‌کنند. این‌بار حین تمرینات ورزشی‌تان، آب را مستقیما از لبه بطری بنوشید تا معده‌تان را به دردسر نیاندازید.

مصرف زیاد فیبر، می‌تواند موجب نفخ شکم شود

به شدت درخواب خروپف می‌کنید
آیا صبح به محض بیدارشدن از خواب احساس نفخ می‌کنید؟ احتمالا درخواب خروپف می‌کنید یا با دهان نفس می‌کشید. بیشتر افرادی که ایست تنفس در خواب دارند هم با نفخ صبحگاهی درگیرند. فردا صبح به شکم‌تان نگاه کنید، اگر بزرگ‌تر از پیش از خواب‌تان بود، به یک متخصص خواب مراجعه کنید تا راهکاری به شما پیشنهاد نماید که برای همیشه خروپف را کنار بگذارید.

– زیاد فیبر مصرف می‌کنید
بله، فیبر می‌تواند به شما احساس سیری داده و به کاهش وزن‌تان کمک کند، ضمنا برای سلامت قلب‌تان هم خوب است. اما پیش از این که غلات غنی شده، پودینگ تخم شربتی و کلم بروکسل بخورید، کمی مکث کنید. مصرف یکباره فیبر مورد نظر، می‌تواند موجب نفخ زیاد شود. درعوض سعی کنید آن را به مرور مصرف نمایید، مثلا در طول هفته. این‌کار به معده و روده شما فرصت بیشتری می‌دهد تا آنریم‌های لازم برای گذر فیبر درطول سیستم گوارش‌تان را تنظیم و تولید کند.

همچنین بهتر است فیبر را از غذاهای سالم و فراوری نشده مانند سبزیجات، میوه‌جات و غلات سبوس دار دریافت کنید. بسیاری از غذاهای بسته‌بندی شده با اینولین غنی می‌شوند؛ اینولین نوعی فیبر است که مخصوصا برای معده سنگین می‌باشد.

همیشه استرس دارید
استرس چه ضررها که ندارد؟ غیر از این‌که هورمون‌ها می‌توانند سیستم گوارش‌تان را مختل کنند و موجب نفخ شوند، استرس همچنین می‌تواند باعث شود پشت میزکارتان، باعجله غذا بخورند، سرسری حمام کنند و درحین حملات اضطرابی، هوا را ببلعند. سعی کنید با استفاده از رفتار درمانی شناختی یا ریلکسیشن، عوامل استرس‌زا را کنترل کنید. هردو روش موجب پیشگیری و درمان نفخ می‌شوند. به مرور زمان، این تغییرات کوچک به بدن شما کمک خواهند کرد تا از نفخ رها شود.

درمان نفخ معده با طب سنتی

نفخ معده از شایع‌ترین علائم گوارشی است که در زنان بیشتر از مردان بروز پیدا می‌کند

سردی مزاج معده موجب بروز نفخ می‌شود که سرد شدن مزاج معده دارای علائمی مانند سوءهاضمه و هضم غذاهای خیلی سبک و عدم هضم غذاهای سنگین، ترش کردن معده و تمایل به مصرف غذاهای سرد است.

علل شایع نفخ شکم
1- بلعیدن هوا (یک نوع عادت عصبی)
2- یبوست
3- ریفلاکس معده به مری (بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری)
4- سندرم روده تحریک پذیر
5- عدم تحمل لاکتوز و سایر عدم تحمل های غذایی
6- پرخوری
7- رشد بیش از حد باکتری ها در روده باریک
8- افزایش وزن
9- آکاربوز (داروی بیماری دیابت) و هر دارویی که دارای لاکتولوز و یا سوربیتول باشد می تواند باعث نفخ شود.
10- قاعدگی زنان: خانم ها قبل، بعد و در طی قاعدگی ممکن است دچار نفخ شکم شوند. برای کاهش این نفخ می توان ورزش کرد و غذاهای با فیبر بالا مصرف نمود.

کنترل نفخ معده با طب سنتی
* بهترین غذا برای درمان نفخ شکم مصرف «نخودآب» با ادویه دارچین و زعفران است. به این ترتیب که مقدار دلخواه نخود را با آب پخته و به آن ادویه اضافه کرده و مصرف کنند البته نخودآب را با مقداری گوشت نیز می‌توان پُخت.
* گرم نگه داشتن شکم نیز از راه‌های بهبود نفخ است. به این ترتیب که این افراد شکم خود را با کیسه محتوی ارزن یا نمک یا سبوس گرم کنند به نحوی که کیسه محتوی این مواد را در جای گرم مانند فر یا مایکروفر قرار دهند، 20 دقیقه تا نیم ساعت روی شکم خود قرار داده تا معده گرم شود، این کار در بهبود بسیاری از علائم گوارشی مفید است.

* توصیه می‌شود این افراد ورزش زیاد انجام دهند و در حد طاقت گرسنگی و تشنگی را تحمل کنند.

یکی از علل نفخ معده، نوشیدن آب و نوشابه‌های گازدار به همراه غذا است

* خوردن آسیاب شده مصطکی (مصطکی، صمغ یا شیره رزینی زردرنگی است که از شاخه‌ها و ساقه‌های درختچه‌ای از خانواده پسته گرفته می‌شود) با شکر و روغن‌مالی شکم با روغن‌هایی مانند سیاه‌دانه خود برای رفع نفخ مفید است.

* یکی از علل نفخ معده، نوشیدن آب و نوشابه‌های گازدار به همراه غذا است. نوشیدن این مایعات با غذا، شیرهٔ معده را رقیق و سرد کرده و هضم غذا را به تاخیر می‌اندازد. غذاهای ایرانی اکثراً گوشتی بوده و همراه با میوه و سبزیجات است و نوشیدن مایعات به همراه این گونه غذا‌ها، نفخ ایجاد می‌کند.

* اگر شما در حین غذا خوردن و یا پس از آن دجار عطش می‌شوید، بهتر است که برای رفع عطش خود از ماست و میوه‌های ترش استفاده کنید.

* ریختن سبزی‌های معطر روی غذا و پختن آن‌ها با غذا نیز می‌تواند مانع نفخ معده شود. استفاده از آویشن روی غذا‌ها از نفخ جلوگیری می‌کند. لوبیا و عدس را می‌توان با کمی گلپر میل نمود که هم خوشمزه بوده و هم نفخ آن را می‌گیرد. به برخی غذا‌ها نیز زیره اضافه می‌کنند تا نفخ آن گرفته شود.
* از راه‌های رفع اختلالات گوارشی به خصوص نفخ معده می‌توان به مصرف برخی گیاهان دارویی و سنتی مثل زیره، رازیانه، گلپر، هل و آویشن اشاره کرد.
* همچنین مصرف دارچین برای درمان اختلالات گوارشی مثل نفخ معده کاربرد فراوان دارد.
* مصرف زنجبیل نیز به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی برای علاج دردهای معده موثر است. البته نباید فراموش کرد که مصرف زنجبیل برای افرادی که فشارخون بالا دارند خطرناک است.
* هویج هم تقویت‌کننده معده است که می‌توان آن را به همراه غذا خورد.
* نعناع را هم می‌توان به صورت خشک شده در ماست و دوغ یا به صورت شربت با غذا میل کرد چون به کاهش نفخ معده کمک می‌کند.
* مصرف ریحان نیز توصیه شده است.

اگر زیاد نفخ می‌کنید

* امام صادق (ع) “خوردن عسل با سیاه دانه جهت رفع گازهای شکم (نفخ معده) مفید است”

* برای درمان نفخ معده یک قاشق چای خوری پودر زنیان را با یک استکان عسل مخلوط نموده و بعد از هر وعده غذا یک قاشق چای خوری میل نمایید.

* اگر زیاد نفخ می‌کنید می‌توانید 2 قاشق غذاخوری گلپر ساییده را با 2 قاشق غذاخوری پودر نبات مخلوط کنید و آن را به همراه عرق بهارنارنج، بنوشید.

* برای تخفیف نفخ شکمی، می‌توان حدود 30 گرم روغن کرچک را در 180 گرم عرق انیسون مخلوط کرد و آن را به معده مالید.

* تخم کرفس 15 گرم . بادیان (رازیانه) 10 گرم . زنیان 10 گرم . همه را نرم کوبیده و با 250 گرم عسل مخلوط نمایید و روزی سه قاشق مربا خوری بعد از غذا میل نمایید.

* برای نفخ شکم می‌توانید از یک فنجان جوشاندهٔ سبزی‌های معطر استفاده کنید. به این صورت که مقداری از سبزی معطر مانند نعناع و یا زیره را داخل آب جوش ریخته و مانند چای دم کنید و آن را پس از غذا بنوشید. پس از دو ساعت که مرحلهٔ اول هضم غذا تمام شد، هر قدر آب می‌خواهید، می‌توانید بنوشید و نگران نفخ معده نباشید. اگر در آب خود، مقداری عرق نعناع، عرق آویشن و یا هر نوع عرق سبزی‌های معطر دیگر اضافه کنید، از شر نفخ معده خود کاملاً خلاص خواهید شد.

مصرف بیش از اندازه خوراکی‌ها یی مانند خیار و کدو،  منجر به نفخ معده میشود

نفاخ‌ها کدامند؟
* بد نیست این را  بدانید که از نظر طب سنتی، غذاهای بدرنگ و بدبو هم می‌توانند باعث ایجاد نفخ بشوند. چرا؟ چون از نظر طب سنتی، حس معده بسیار قوی است. یعنی از خوراکی‌های خوشبو لذت می‌برد و از خوراکی‌های بدرنگ و بو هم متنفر می‌شود. ورود اجباری خوراکی‌های بدرنگ و بو به معده، باعث ایجاد اختلال در هضم آن‌ها و ابتلا به نفخ خواهد شد.

* مصرف بیش از اندازه خوراکی‌های مرطوبی مانند خیار و کدو می‌تواند منجر به ایجاد نفخ شود.
* برخی از خوراکی‌ها مانند عدس و لوبیا هم به‌خودی‌خود نفاخ هستند.
* به طور کلی افراد مبتلا به نفخ باید از مصرف ترشی‌ها، آب سرد و غذاهای نفاخ پرهیز کنند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده مشکلات زیر همراه با نفخ، به پزشک مراجعه کنید:

– درد شکم
– مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند
– اسهال
– سوزش سردل که بدتر می شود
– تهوع
– کاهش وزن